Deze aflevering gaat over de invloed van trauma n.a.v. de uitzending van Bessel van der Kolk bij Zomergasten. Hij heeft als psychiater 40 jaar onderzoek gedaan naar posttraumatische stress en is auteur van het boek ‘Traumasporen’. In het originele Engels heet het ‘The body keeps the score’. Dat is precies wat mij aanspreekt en waar ik over heb geschreven in mijn boek ‘Ontrafeld’. Ons hoofd vergeet, maar het lichaam niet. Dat heb ik aan den lijve ondervonden én mezelf weten te helen.
Wat leiders moeten weten over trauma
Ik heb speciaal voor jou de stukjes eruit gepakt waarvan ik denk ‘dit is relevant voor jou in jouw rol als leider.’ Zeker als je zelf ook pijnlijke ervaringen hebt gehad die jou vandaag nog beïnvloeden.
Je hoort mij samen met Peter Smit over dit onderwerp. Hij begeleidt individuen in teams en organisaties. Peter zegt: ‘ik vind het leerzaam om in deze vorm het gesprek hierover met jou aan te gaan, omdat ik bleu ben in de onderwerpen waar jij goed in bent, met name als het gaat om vrouwen.’ Peter werkt veel met wijze, communicatieve, slimme en zelfverzekerde vrouwen die soms verrassend onzeker kunnen zijn. Daar wil hij meer over leren zodat hij ze beter kan begrijpen.
Volle potentieel benutten
Hoe meer begrip over de werking van trauma, hoe meer we elkaar kunnen ondersteunen om losse eindjes uit het verleden te helen. Dat helpt ons om met compassie naar anderen te kijken, ons meer open te stellen voor elkaar, beter te verbinden en zo het volle aanwezige potentieel te benutten.
In deze aflevering van 40 minuten hebben we het over:
- Wat is trauma?
- Wat doet het met je?
- Wat zijn verschillende manieren om ervan te helen?
- Wat het jou en anderen kan opleveren om meer kennis over dit onderwerp te hebben.
- Hoe je er voor een iemand kunt zijn zonder dat jouw eigen stukken je in de weg zitten.
Grensoverschrijdend gedrag
Bij trauma kan je denken aan PTSS bij oud-militairen, ouders die een kind zijn verloren, maar ook aan de effecten van grensoverschrijdend gedrag. Dat is natuurlijk een heel actueel onderwerp. Daar heb ik over geschreven in mijn boek Ontrafeld. In mijn geval ging mijn vader over mijn grens toen ik klein was en mijn moeder keek weg. Ik vertelde mezelf: ‘het valt wel mee, zo erg was het niet, ik heb het toch goed gehad, niks om over te klagen.’
Schaamte
Er zat schaamte op, een gevoel van loyaliteit naar het familiesysteem – ik mag de vuile was niet buitenhangen – en ook angst om naar het verdriet en de pijn te gaan. Hard werken, focus op resultaten en successen, is dan een hele goeie uitvlucht, want dan hoef je niet in een pijnlijk verleden te duiken. Maar ondertussen had ik ook onbewust stemmetjes die zeiden: ‘jij doet er niet toe, jij bent niet om van te houden’ dus ik ging me groter maken dan ik was.
Met grenzen leren omgaan
Ik had niet geleerd om met grenzen om te gaan, dus ik vond het moeilijk om grenzen van anderen te herkennen en ging er regelmatig overheen in mijn directheid. Ik gaf ook slecht mijn grenzen aan naar anderen, want die kende ik niet … Ik kreeg last van mijn lijf – the body keeps the score – en ik was niet de enige die last had van mijn behoefte om alles onder controle te houden.
Rond mijn 50e zei mijn lijf: ‘en nu is het genoeg’. Toen heb ik de moed gevat om in het verleden te duiken. Daardoor kwam ik erachter dat de impact van wat er gebeurd is veel groter is geweest op mijn leven dan ik had beseft. Ik ben in therapie gegaan en ontdekte dat er allerlei rode draden waren die door elkaar heen liepen.
Familiesysteem en rode draden ontrafelen
Bij dit soort gebeurtenissen gaat het bijna nooit alleen om ‘het voorval’, maar blijkt er zoveel meer achter te zitten. Een heel familiesysteem, generaties terug, met alles wat daar wel en niet gebeurd is, dat bepaalt hoe we vandaag in het leven staan. Ik heb al die rode draden ontrafeld om mezelf te bevrijden van de herhalende patronen die erachter zaten.
Daar heb ik over geschreven in mijn boek en ook toegelicht vanuit mijn kennis over de werking van familiesystemen, in combinatie met mijn eigen ervaring en mijn ervaring als coach, waarom de dingen gebeuren zoals ze gebeuren.
Ik denk: hoe meer mensen dit begrijpen, hoe meer we elkaar kunnen ondersteunen om losse eindjes uit het verleden te helen. Hoe meer senang we zijn met onszelf, hoe minder we hoeven te wijzen naar anderen. Daar worden we met z’n allen gelukkiger van. Daarom wil ik zo graag bijdragen aan het verspreiden van deze kennis.
Luister naar de aflevering ‘Wat leiders moeten weten over trauma’.
