Wat is verantwoordelijkheid precies en wat maakt dat jij veel verantwoordelijkheid naar je toe trekt?
In deze podcastaflevering ga ik hier dieper op in.
Verantwoordelijkheid is een onderwerp dat veel aan bod komt bij de cliënten die ik coach. Die cliënten zijn over het algemeen vrouwelijke leiders, die veel verantwoordelijkheid naar zich toe kunnen trekken, maar vaak te veel ballen in de lucht houden en met een vol hoofd rondlopen, dat continu aanstaat. Als gevolg is het voor je partner en/of kinderen geen pretje meer om met jou aan de eettafel te zitten, want ze merken dat jij met je hoofd ergens anders zit.
Veel luisterplezier!
Liever lezen?
Wat is verantwoordelijkheid NIET?
Verantwoordelijkheid staat niét: schuld, plicht of controle.
Als jij te veel verantwoordelijkheid naar je toe trekt, kun je jezelf erop betrappen dat jij dat doet vanuit schuld, plicht of controle? Wellicht gebeurt het wel eens op je werk, bij de vereniging of binnen jouw vriendengroep. ‘Joh, dat pak ik wel even op’ of ‘Ik kan dat beter, dus laat ik dat maar doen’.
Ongetwijfeld kán jij het ook beter. En wordt dat uitje misschien leuker, of die presentatie een groter succes, als jíj degene bent die het voortouw neemt. Maar ga eens bij jezelf na: waar wordt het geheel sterker van? Dat jij het weer oppakt, of dat je eens een stapje naar achteren doet en iemand anders ervan laat leren?
Symptomen van te veel verantwoordelijkheid naar je toe trekken
Als jij meer verantwoordelijkheid naar je toetrekt dan wat je daadwerkelijk aankan, uit dat zich in jouw lijf en stresslevel. Je kan bijvoorbeeld last hebben van je schouders of van je elleboog die vast zit.
Ook herken je misschien dat anderen jou aanspreken op de hoeveelheid verantwoordelijkheid die je altijd pakt. ‘Jij doet altijd al zo veel’ of ‘Ach, laat het een keertje los’ wordt tegen je gezegd om wat last van je schouders af te halen.
Maar als je dan tóch weer de leiding ergens in neemt, klinkt het: ‘Als jij dit niet had gedaan, was het niet gebeurd’ of ‘Als jij dit niet had gedaan, was het lang niet zo leuk ingevuld’, wat jouw ego juist weer een boost geeft.
Het is een bepaalde vorm van erkenning en waardering, die in principe heel fijn is. Behalve als je er ondertussen ook last van hebt. Last van het gevoel van schuld, plicht of controle dat je bij je draagt wanneer je die verantwoordelijkheden pakt.
Verantwoordelijkheid vanuit systemisch perspectief
Waarom trek je toch steeds die verantwoordelijkheid naar je toe, als je lichaam en geest er niet gebaat bij zijn?
Één van de basisprincipes van (familie)systemen is dat iedereen zijn eigen plek inneemt in de ordening. In mijn online cursus ‘Ontrafeld – Ontdek je eigen plek in jouw familiesysteem’ leg ik uit wat er allemaal bij zo’n familiesysteem komt kijken. Ook overledenen, miskramen en abortussen hebben hun plekje in jouw familiesysteem.
Aan de hand van mijn cursus word jij je bewust van de plek die jij hóórt in te nemen, maar de kans is groot dat jij gaandeweg – door verklaarbare redenen die we samen zullen achterhalen – een andere plek in bent gaan nemen. Misschien ben jij wel boven jouw ouders gaan staan, of tussen hen in.
Aan de hand van wat vragen – die ongetwijfeld weerstand bij jou oproepen – ga ik je bewust maken van de herhalende patronen en onderliggende dynamieken die zich binnen jouw familie afspelen. Misschien trek jij wel zo veel verantwoordelijkheid naar jou toe om erkenning en waardering te ontvangen die je vroeger hebt gemist.
En helaas, daarvoor geldt altijd: wat jij vroeger van huis uit niet hebt ontvangen, kan je níet opvullen door dat op andere plekken in jouw leven te gaan zoeken. Hoewel het een volkomen logische reactie is, is dat nu eenmaal een gat van vroeger dat je nooit gevuld gaat krijgen. Je trekt veel verantwoordelijkheid naar je toe, je bént de initiator, je omgeving spreekt daar wel/niet waardering over uit, maar nóg blijft dat gemis van vroeger bestaan.
Kan jij jouw oorspronkelijke plek in het systeem weer volledig innemen?
Wat is verantwoordelijkheid WEL?
Verantwoordelijkheid is vanuit jouw rol, met inachtneming van jezelf, bijdragen aan het grotere geheel.
Dus, verantwoordelijkheid is…
- Vanuit jouw rol: als (project)leider, moeder, vriendin, etc.
- Met inachtneming van jezelf: als je volledig trouw bent aan het familiesysteem, is de kans groot dat je ontrouw bent aan jezelf en over je eigen grenzen heen gaat.
- Bijdragen aan het grotere geheel: ‘Werkt dat wat ik nu doe versterkend of verzwakkend voor het grotere geheel?’
Als jij vanuit controle de verantwoordelijkheid naar je toetrekt, vind je het waarschijnlijk lastig om het project aan een ander te laten, uit angst dat diegene het minder goed doet. Maar waar gewerkt wordt, worden nu eenmaal fouten gemaakt. De vraag is: durf jij jezelf toe te staan om fouten te maken? Dan kan je ook met wat meer mildheid gaan kijken naar de fouten van anderen.
Voor de korte termijn is het wellicht gunstig om taken zelf op te pakken, maar op de lange termijn werkt het juist versterkend voor het grotere geheel om het aan een ander te laten, en jezelf dus wat minder groot te maken.
Jouw plek in jouw systeem innemen
Vond je dit interessant? Dan kan ik je mijn online cursus aanraden. Als je die nu aanschaft, kun je direct beginnen. Je gaat jouw plek in jouw familiesysteem in kaart brengen met behulp van een genogram. Je krijgt onder andere verdiepende vragen, uitleg over de werking van systemen en een geleide familieopstelling.
En ik vind het altijd leuk als je na het beluisteren van mijn podcast wat van je laat horen via een Instagram DM of een mail!
Beluister de hele aflevering om meer te horen over verantwoordelijkheid wel/niet naar je toetrekken, inclusief voorbeelden.
💫 Ik ben Fiona Cook. Ik werk al 20 jaar als coach, waarvan bijna 15 jaar als systemisch coach met (familie)opstellingen. Ik begeleid vrouwelijke leiders die de balans kwijt zijn doordat ze te veel ballen in de lucht houden. Ik help je om herhalende pijnlijke patronen te ontrafelen en doorbreken zodat je rust ervaart, de regie over jouw leven terugpakt, meer geniet en je weer verbindt met jouw gevoel. Lees meer over mij.
