Verborgen emotionele armoede: een beroep op loyaliteit
Heb je alles wat je nodig hebt, maar voel je toch een onverklaarbare leegte? Voel je een constante druk om aan verwachtingen te voldoen, zonder echt jezelf te kunnen zijn? Dit kan voortkomen uit een diepgeworteld patroon: opgroeien in emotionele armoede dat diep verborgen ligt. Maar hoe kun je deze patronen doorbreken en opnieuw verbinding maken met jezelf? In dit artikel ontdek je waarom het (h)erkennen van emotionele armoede zoveel waarde toevoegt aan jouw leven.
Liever luisteren?
Hoezo: verborgen emotionele armoede?
Bij emotionele armoede denken we vaak aan schrijnende situaties zoals verwaarlozing, mishandeling of ouders met verslavingsproblemen. Maar emotionele armoede kan ook subtieler zijn, meer verborgen. Misschien had je in materieel opzicht alles: vakanties, mooie kleren, kansen. En toch ervaar je een diep gevoel van leegte.
Je had alles, maar voelde jij je wel echt gezien?
Welke onbewuste boodschappen heb jij meegekregen?
Misschien herken je hier iets in:
- ‘Succes is belangrijker dan gevoel.’
- ‘Jij moet sterk zijn.’
- ‘Grote jongens huilen niet.’
- ‘Meisjes horen lief en bescheiden te zijn.’
- ‘Kinderen worden gezien en niet gehoord.’
Zolang je voldeed aan de verwachtingen van degenen die jou hebben opgevoed, hoorde je erbij. En erbij horen, onderdeel zijn van de clan waar je uit komt, is nu eenmaal ons meest primaire overlevingsmechanisme. Het zorgt voor onze sterke loyaliteit naar ons gezin van herkomst.
Wanneer hoorde jij erbij?
- Als jij het ‘goed’ deed?
- De reactie gaf die van jou verwacht werd?
- Je gedroeg zoals het ‘hoorde’?
Wat deed jij om je gezien te voelen?
Voelde jij je eigenlijk wel écht gezien?
Zo niet, wat deed je allemaal om geliefd te zijn om wie je bént, in plaats van te voldoen aan het gewenste plaatje?
Als dat vervolgens leidt tot een gevoel van leegte, dan noem ik dat: verborgen emotionele armoede.
Emotionele armoede in een welvarende omgeving
Een stem in je hoofd fluistert misschien: ‘Maar, ik heb het toch zo goed gehad? Anderen hadden het veel zwaarder…’
En toch knaagt er iets.
Dat is een teken dat je mogelijk bent opgegroeid in een omgeving waar emotionele verbinding en erkenning ontbraken.
De overtuigingen die je meekreeg als kind hebben je geleerd om emoties te onderdrukken. Iedere keer dat jij een mening had die afweek van wat hoe het hoorde in jouw clan kreeg je een standje. ‘Je moet lief doen tegen die meneer’, ‘dat mag je niet zo zeggen’, ‘je vindt het wél leuk’.
Gevoel uit, verstand aan.
Je standaard is geworden: iets voelen in je onderbuik en meteen gaan je gedachten aan. Wat moet ik doen? Wat wordt er van mij verwacht? Hoe hoor ik me hier te gedragen om erbij te horen?
Weg autonomie.
Weg unieke mooie eigen-wijze jij.
Dit patroon blijft onbewust doorwerken in je volwassen leven.
De gevolgen van verborgen emotionele armoede op latere leeftijd
Wanneer je bent opgegroeid met deze verborgen boodschappen, kun je dit op verschillende manieren ervaren:
- Je hebt moeite met het aangeven van je grenzen.
- Je voelt je verantwoordelijk voor het welzijn van anderen, ten koste van jezelf.
- Je staat altijd ‘aan’ en voelt een constante druk om te presteren.
- Je ervaart een diepere leegte, zelfs als je ‘alles hebt’.
Het goede nieuws? Het overwinnen van de effecten van het opgroeien in deze verborgen emotionele armoede is mogelijk. Het begint met bewustwording en het doorbreken van oude patronen.
5 stappen om verborgen emotionele armoede te overwinnen
Stap 1. Herken het patroon
De eerste stap naar verandering is bewustwording. Wat gebeurt er als je een emotie voelt? Onderdruk je deze of laat je jezelf toe om te voelen? Merk op hoe je reageert en erken dit zonder oordeel.
Stap 2. Onderzoek je overtuigingen
Welke overtuigingen heb je van huis uit meegekregen? Zijn ze nog steeds waar? Vraag jezelf af: ‘Wat als ik wél mijn emoties uit? Wat als mijn behoeften er wél toe doen?’ Door deze overtuigingen onder de loep te nemen, kun je ze stap voor stap herschrijven.
Stap 3. Verander je innerlijke dialoog
Vervang beperkende gedachten door helpende gedachten. Bijvoorbeeld:
- ‘Mijn mening is waardevol.’
- ‘Ik mag mijn gevoelens uiten.’
- ‘Ik ben goed zoals ik ben.’
Elke keer dat een oude overtuiging opduikt, plaats je er bewust een helpende gedachte tegenover.
Stap 4. Kijk met zachte ogen naar het verleden
Jouw ouders heb jou gegeven wat ze konden, binnen hun mogelijkheden. Misschien zijn zij ook opgegroeid in in een omgeving van emotionele armoede. De generaties die ons zijn voorgegaan, hebben niet geleerd om emoties te uiten of over gevoelens te praten. Door naar hen te kijken en te erkennen wat er is zonder oordeel, kun je jezelf bevrijden van de last van onvervulde verwachtingen.
Om het anders te doen en het bestaande patroon te doorbreken, vraagt dat je jouw loyaliteit naar dat verleden opgeeft. Het helpt om innerlijk te zeggen: Het mag mij beter gaan dan jullie en als ik het doe op mijn manier, neem ik jullie mee in mijn hart.
Stap 5. Jouw plek innemen
Jij hebt het recht om jouw eigen plek in te nemen; niet als verlengstuk van de verwachtingen van de generaties die jou zijn voorgegaan, maar als volwassen individu. Dat betekent voelen wat jíj voelt, zeggen wat jíj wilt zeggen en handelen vanuit jóuw waarheid.
Hoe nu verder?
Echt in verbinding komen met jezelf is een proces. Soms heb je begeleiding nodig om die onbewuste patronen te ontrafelen en los te laten. In mijn coaching en online cursus help ik je om jouw plek in te nemen en je los te maken van oude conditioneringen.
Wil je hier dieper op ingaan? Voel je vrij om je in te plannen voor een 30-minuten online call.
💛 En onthoud: jij bent goed zoals je bent.
💫 Ik ben Fiona Cook. Ik werk al 20 jaar als coach, waarvan 15 jaar als systemisch coach met (familie)opstellingen. Ik begeleid leiders om hun masculiene en feminiene kwaliteiten in balans te brengen. Ik help jou om je bewust te worden zodat jij kunt loskomen van oude conditioneringen, je verbinden met wie je werkelijk bent en balans en focus ervaart. Lees meer over mij.
Spreekt deze podcastaflevering je aan? Dan kan ik je deze ook aanraden:
Trouw versus ontrouw naar jouw familiesysteem
Invloed van onveilige hechting en miskraam op relaties
Familiesysteem: Waarom cognitie jouw persoonlijke ontwikkeling belemmert
