Ben jij de leider of zelfstandige die altijd de boel rechtzet? Zie jij als eerste wat er misgaat, en fix je het ook nog? Grote kans dat je dit herkent: jij bent diegene die het overzicht bewaart, die collega’s of klanten corrigeert en de gaten dichtloopt. Maar wie zorgt er dan voor jou?
In deze blog neem ik je mee in de systemische dynamiek achter het patroon van te veel verantwoordelijkheid op werk dragen. Want dit gedrag komt niet uit het niets. Het is vaak een herhaling van een oud patroon waarin jij ooit bent gestapt, uit liefde en loyaliteit. En het is tijd om het te herkennen — en te doorbreken.
Liever luisteren?
Waarom neem jij (te) veel verantwoordelijkheid op je?
- Je ziet wat er misgaat — vaak eerder dan anderen.
- Je voelt je verantwoordelijk voor het eindresultaat.
- Je lost fouten of slordigheden van anderen op.
- Je merkt dat je je ergert aan de ‘nonchalance’ van collega’s of opdrachtgevers.
En tegelijk voel je ook iets anders: frustratie, vermoeidheid, soms zelfs minachting. Waarom zie ik dit wél en de ander niet?
Het systemisch perspectief: een oud patroon
Gedrag op de werkvloer staat nooit op zichzelf. Het is vaak een echo van iets dat je al eerder hebt gedaan. Als kind bijvoorbeeld:
- Was jij de bemiddelaar tussen je ouders?
- Nam jij verantwoordelijkheid voor broertjes of zusjes?
- Deed jij je best om het voor iedereen goed te maken?
Hoe weet je of jij te veel verantwoordelijkheid op je werk draagt?
- In welke samenwerking trek ik te veel naar me toe?
- Wat los ik steeds op wat eigenlijk niet van mij is?
- Wat gebeurt er als ik het niet oppak?
- Welke plek neem ik in die niet van mij is?
✅ Checklist: Te veel verantwoordelijkheid op werk?
Herken jij deze signalen? Dan is het tijd om je patroon te onderzoeken:
- Ik los fouten van anderen automatisch op
- Ik voel me vaak verantwoordelijk voor het geheel
- Ik krijg weinig erkenning voor mijn extra inzet
- Ik ervaar frustratie of vermoeidheid door werk
- Ik heb moeite om chaos of fouten te verdragen
💡 Praktische handvatten
- Erken wat je ziet, maar draag het niet. Ja, je ziet het scherp. Maar dat betekent niet dat het van jou is om te fixen.
- Herken je systemische plek. Ben jij hier collega? Leidinggevende? Klant? Handel vanuit die rol — niet als ouder of redder.
- Laat de bal bij de ander. Geef helder en vriendelijk terug wat niet klopt, zonder oordeel. Bijvoorbeeld: \”Zou je dit kunnen aanvullen zodat ik verder kan?\”
- Verdraag dat het misgaat. Systemen leren niet door controle, maar door ervaring. Laat het maar even schuren.
- Onderzoek je herkomst. Waar heb jij geleerd dat jij het moet oplossen? En wie word je als je het níet meer doet?
Wat is verantwoordelijkheid eigenlijk? En wat is het níet?
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: Verantwoordelijkheid is niet: schuld, plicht of controle. Dat zet namelijk vast. Wat het wél is, beluister je in de podcast die ik daarover heb opgenomen. Ik ga daar dieper in op het systemisch perspectief.
❓ FAQ over verantwoordelijkheid op werk
Wat betekent ’te veel verantwoordelijkheid nemen’ vanuit systemisch perspectief?
Het betekent dat je taken of zorgen op je neemt die eigenlijk niet bij jouw plek horen. Vaak komt dit voort uit een oud patroon van loyaliteit.
Hoe weet ik of ik in een verkeerde plek in het systeem zit?
Als je structureel werk overneemt van anderen, vaak moe bent of frustratie voelt, is dat een teken dat je niet op je eigen plek staat.
Is het egoïstisch om verantwoordelijkheid terug te geven?
Integendeel. Het stelt anderen in staat om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen en zelf te groeien.
Wat is het risico als ik dit patroon blijf herhalen?
Burn-out, stagnatie, conflicten en het gevoel dat je ‘nooit genoeg doet’. Het systeem raakt uit balans.
Wat levert het me op als ik dit patroon doorbreek?
Rust, helderheid, duurzame samenwerking en ruimte voor je eigen groei en leiderschap.
✅ Conclusie
Je hoeft het niet allemaal op te lossen. Je mag zien wat er misgaat, maar je hoeft het niet te dragen. Door terug te keren naar jouw plek — als leider, als collega, als zelfstandige — geef je anderen de kans om op te staan. En dat is misschien wel het meest liefdevolle wat je kunt doen.
Herken je de herhalende patronen?
Maar lukt het je niet om ze te doorbreken? Ik begeleid je gedurende een halfjaar (en ik beloof je: I won’t let you off the hook 😉) waarin je bewust wordt van de onbewuste dynamieken die jou ‘gevangen’ houden in die oude patronen, je doorbreekt de onderliggende loyaliteiten, zodat je rust, balans én kracht ervaart om precies dát te doen waar jij gelukkig van wordt!
Plan jezelf gerust in voor een 30-minuten call zodat we samen kunnen onderzoeken waar jij tegenaan loopt en wat jouw verlangen is.
💫 Ik ben Fiona Cook. Ik werk ruim 20 jaar als coach, waarvan 15 jaar systemisch, met familie- en organisatieopstellingen. Ik begeleid ondernemers en leiders om de dynamieken achter hun succes en uitdagingen te doorgronden en herhalende patronen te doorbreken, zodat ze bewust en in balans kunnen leiden. Lees meer over mij.
