Je hoofd weet veel. Maar weet het ook wat wijs is?
Veel leiders denken dat goed leiderschap vooral draait om nadenken. Logisch, want dat is wat we geleerd hebben: analyseren, structureren, argumenteren – en pas dan beslissen. Maar de meest krachtige keuzes ontstaan juist daar waar hoofd, hart en buik samenwerken. Niet als losse instrumenten, maar als een innerlijk kompas.
Wat gebeurt er als je alleen maar denkt?
Ken je dat? Dat je alle voors en tegens op een rij hebt, een rationeel waterdicht plan presenteert, maar ergens voelt dat het niet klopt? Je lichaam geeft signalen: spanning in je schouders, een knoop in je maag, slecht slapen. Want je hoofd heeft misschien gelijk, maar je hart en buik zeggen iets anders.
Je hoofd kan denken, maar je hart weet wat je raakt. Je buik voelt wat klopt. En als je die drie niet meeneemt, neem je besluiten die op papier logisch lijken, maar in de praktijk weerstand oproepen of leeg aanvoelen.
Liever luisteren?
Hoe werkt leiderschap vanuit hoofd, hart en buik?
Een simpele oefening: Neem iets in gedachten en stel jezelf drie vragen:
- Wat zegt mijn hoofd?
- Wat zegt mijn hart?
- Wat zegt mijn buik?
Niet om te analyseren, maar om te voelen. Een diepe zucht. Een brok in je keel. Een plotselinge ontspanning. Signalen die vaak veel eerlijker zijn dan je woorden.
Tijdens het Vistival (een tweedaags festival van VIStrainingen vol inspirerende workshops, plezier en verbinding) volgde ik een workshop met roofvogels. Fascinerend hoe die dieren haarfijn aanvoelen of je bij jezelf bent. Zodra ik ‘in mijn hoofd schoot’, werd de vogel onrustig. Maar als ik zakte in mijn lijf, werd hij kalm. Dát is de essentie: wie vol aanwezig is, heeft impact zonder te duwen.
Waarom dit werkt
Je lichaam is geen toevallig omhulsel, maar een drager van informatie. Alles wat je onderdrukt, verhardt of negeert, laat zich vroeg of laat voelen. En dat werkt door in je leiderschap:
- Je beslissingen worden congruenter
- Je communicatie helderder
- Je creëert veiligheid en verbinding in je team
Zoals een CEO die op papier een reorganisatieplan had dat klopte. Maar pas toen hij een organisatieopstelling deed om het draagvlak voor zijn plan te toetsen, kon hij voelen: dit moet anders. Minder top-down, meer in dialoog. Het resultaat? Meer draagvlak, minder weerstand.
Hoe weet je of je hoofd, hart en buik in balans zijn?
Let op deze signalen:
- Je piekert veel, maar voelt weinig
- Je bent rationeel sterk, maar mist verbinding
- Je weet wat er moet gebeuren, maar durft het niet uit te spreken
✅ Checklist: Leiderschap vanuit je hoofd vs. leiderschap met je hele lijf
| Leiderschap vanuit je hoofd | Leiderschap met je hele lijf |
|---|---|
| Beslist op basis van analyse en logica | Neemt intuïtie en gevoel mee in besluiten |
| Denkt veel, maar voelt weinig | Herkent en gebruikt lichaamssignalen |
| Stuurt op controle en structuur | Leidt vanuit afstemming en vertrouwen |
| Voelt druk om altijd een antwoord te hebben | Durft ruimte te laten voor het niet-weten |
| Communiceert vooral taakgericht | Verbindt zich met mensen achter de taak |
| Neemt geen tijd om te vertragen | Maakt bewust ruimte om eerst te voelen |
| Voelt zich vaak uitgeput of ‘leeggezogen’ | Ervaart meer rust, aanwezigheid en draagkracht |
| Blijft piekeren over keuzes of gesprekken | Voelt helderheid en stevigheid na besluitvorming |
| Zoekt bevestiging buiten zichzelf | Vertrouwt op innerlijk kompas |
| Leidt vanuit verwachting | Leidt vanuit verbinding met zichzelf en anderen |
Herken je jezelf in de linkerkolom? Prima. Zo hebben we het geleerd, maar leiderschap dat werkelijk transformeert, vraagt iets anders. Het vraagt dat je leert voelen, vertragen en afstemmen met je hele systeem.
Wat levert het je op?
Leiders die vertragen, voelen en afstemmen, leiden met meer impact. Niet omdat ze meer weten, maar omdat ze beter verbonden zijn; met zichzelf, hun team en de onderstroom. Dat vraagt moed, maar het is ook wat leiderschap echt krachtig maakt.
Veelgestelde vragen
Wat betekent leiderschap vanuit hoofd, hart en buik?
Het is een manier van leiden waarin je niet alleen denkt (hoofd), maar ook voelt (hart) en intuïtief weet (buik). Het verbindt ratio, emotie en intuïtie.
Waarom is voelen belangrijk in leiderschap?
Omdat je lichaam signalen afgeeft die je hoofd soms overslaat. Gevoel helpt je om te begrijpen wat er speelt op een diepere laag waardoor je betere beslissingen kunt nemen.
Is dit niet te zweverig voor de werkvloer?
Integendeel. Leiderschap dat ook het gevoelsaspect meeneemt is vaak effectiever, omdat het leidt tot meer vertrouwen en betrokkenheid.
Hoe leer ik dit toe te passen?
Door te dóen en te ervaren wat het jou en anderen oplevert. In een familie- en/of organisatieopstelling kun je alvast een voorproefje ervaren.
Wat als ik moeite heb met voelen?
Dat is normaal. Veel mensen hebben dat afgeleerd. Er zijn goede redenen geweest om dat vermogen af te sluiten. Met begeleiding kun je het weer activeren.
Tot slot
Leiderschap begint niet met het juiste antwoord. Het begint met afstemmen. Eerst op jezelf. Dan op de ander. En dan pas op de actie. Dat maakt leiderschap menselijker, wijzer en duurzamer.
💫 Ik ben Fiona Cook. Ik werk ruim 20 jaar als coach, waarvan 15 jaar systemisch, met familie- en organisatieopstellingen. Ik begeleid ondernemers en leiders om de dynamieken achter hun succes en uitdagingen te doorgronden en herhalende patronen te doorbreken, zodat ze bewust en in balans kunnen leiden. Lees meer over mij.
Spreekt dit je aan? Dat kan ik deze ook aanbevelen:
Anderen de schuld geven; de slachtofferrol
