Wat doe je als je onverwacht de leiding over een team krijgt? Wat als jij je onzeker voelt?
Vrouwelijke leiders
Reninca de la Combé ging zeilen met een groep krachtige vrouwelijke leiders: dames die elkaar van tevoren nauwelijks kenden. Ze zaten samen op een grote boot en voelden een enorme verantwoordelijkheid. Een dag voor vertrek viel hun schipper uit. Haar vervanger werd in het diepe gegooid. Ze moest in een zoom-call met haar vier bemanningsleden besluiten of ze de verantwoordelijkheid op zich wilde nemen. Durfde ze het aan?
Ze baseerde haar besluit meer op gevoel dan ratio en sprak haar vertrouwen uit in de anderen. The rest is history.
Nu kijkt Reninca terug op een zeer succesvolle ervaring. “Er is veel gebeurd in die week; er waren uitdagende momenten en desniettemin vervulde de leider haar rol op bewonderenswaardige wijze. Achteraf zeggen we: ‘dit hadden we moeten opnemen voor een managementcursus’.”
Dat hebben we gedaan: in deze zeer inspirerende podcast aflevering.
9 Tips om het beste uit je team te halen
- Draag de leider
- Volg je eerste ingeving
- Heb vertrouwen in je team
- Maak iemand verantwoordelijk voor haar taak
- Vertrouw erop dat zij het goed volbrengt
- Wees eerlijk naar elkaar
- Geef feedback zonder oordeel
- Stel je kwetsbaar op
- Stick to the plan
Leiderschap tip #1: Draag de leider
Spreek je vertrouwen in de leider uit. Als je iemand de plek van leider geeft in jouw organisatie, zorg dan dat je haar ook ondersteunt in die rol. Spreek jouw vertrouwen en support uit. Wees er voor haar zodat ze kan groeien in haar rol.
De teamleden kunnen eveneens uitspreken dat ze hun leider vertrouwen. Bied een holding-space, een context waarin er ruimte is om het op haar manier te doen, fouten te maken, het niet te weten, te vallen en weer op te staan. Hoe meer vertrouwen, hoe meer een individu kan excelleren.
Leiderschap tip #2: Volg je eerste ingeving, je intuïtie
Hoe meer je ‘luistert’ naar jouw gevoel, hoe meer je jouw intuïtie kunt volgen; jouw onderbuikgevoel, het eerste idee dat in je opkwam.
Je doet er goed aan om vervolgens aan je team te vragen welke ideeën zij hebben. Luister naar ze: met open hart en nieuwsgierige oren. Maak je afweging en hak dan zelf de knoop door. Kies wat voor jou het beste voelt. Dat heeft de meeste kans van slagen.
De kans is groot dat je nog steeds kiest voor het idee dat als eerste in je opkwam, maar nu verrijkt met de input van jouw teamleden. Spreek uit: ‘Ik heb jullie gehoord en dit is wat we gaan doen.’ Zo voelen zij zich gezien en gehoord en daarmee creëer je draagvlak.
Leiderschap tip #3: Heb vertrouwen in je team
Reninca vertelt hoe het op haar overkwam toen de vrouwelijke leider haar vertrouwen in het team uitsprak. Tijdens de zoom call op de dag voor vertrek, keek de schipper hen allemaal een moment in de ogen en op basis van haar onderbuikgevoel heeft ze uitgesproken dat ze het gevoel had dat ze dit avontuur met deze mensen aan kon. Dat deed ze meer op basis van intuïtie dan gestaafd door enige ervaring met elkaar.
Zoals dat gaat in de praktijk.
Regelmatig krijgt iemand de leiding over een onbekend team. Omdat je van baan verandert, of omdat je binnen een grote organisatie op een andere afdeling terecht komt. Verbind je met je teamleden, voer een gesprek met elkaar en kijk ze in de ogen. Spreek je vertrouwen uit.
Mensen groeien wanneer ze vertrouwen krijgen.
Leiderschap tip #4: Maak iemand verantwoordelijk voor haar taak
Geef als leider aan waar jij je mee bezig houdt en wat je bij de rest laat. Bespreek met hen hoe het verwachte eindresultaat eruitziet, geef de taak uit handen, geef mensen het vertrouwen dat ze die aankunnen en laat het dan los.
Zoals Reninca zegt: ‘Ik was van het anker.’ Zij voelde ownership, een gevoel van: als ik het niet doe, doet niemand het.
Dat schept duidelijkheid.
Wanneer een teamlid weet dat zij werkelijk de verantwoordelijkheid heeft voor een taak, kan zij uitzoeken wat er nodig is om de klus te klaren. Als ze het niet weet, kan ze om hulp vragen. Zorg ook dat die verantwoordelijkheid gedeeld wordt met een ander, iemand die over de schouder meekijkt, die kan inspringen als het nodig is.
Leiderschap tip #5: Heb vertrouwen
Vertrouw dat de teamleden hun taak goed zullen volbrengen. Wanneer zij zich werkelijk verantwoordelijk voelen, zullen ze om hulp vragen wanneer het nodig is en voor elkaar klaarstaan in lastige situaties.
Bespreek het gewenste eindresultaat en laat het dan los.
Als iemand in je gelooft, dan groei je.
Leiderschap tip #6: Wees eerlijk naar elkaar
Blik regelmatig terug met elkaar en bespreek hoe het is gegaan: wat ging er goed en hoe kunnen we het morgen beter doen? Wees eerlijk. Als je iemand probeert te ontzien, is dat voelbaar; dan voelt de ander zich kleiner.
Word je onzeker van de kritiek? Spreek dat uit en onderzoek vervolgens wat de intentie is van de ander. Wat bedoelde ze precies met wat ze zei?
Wees zelf ook bereid om te leren van degene tegen wie jij je (ongelukkig) uitspreekt. Wat kan jij doen om te zorgen dat jouw opmerkingen (zachter) landen? Daarmee creëer je draagvlak en kun je het verschil maken.
Leiderschap tip #7: Geef feedback zonder oordeel
We zijn geneigd feedback persoonlijk op te vatten. Het helpt als de feedbackgever onderscheid maakt tussen het gedrag en het effect daarvan. Ik heb in een eerder artikel beschreven hoe je dat ‘volgens de regels’ kunt doen. Ze zijn niet voor niets bedacht 😉 en maken het veel gemakkelijker om je eerlijk uit te spreken naar elkaar. Wacht niet te lang zodat de ander nog precies weet waar het om ging.
Feedback geven zonder oordeel vraagt oefenen. En dat kan gekunsteld voelen. Reden te meer om nóg meer te oefenen.
Leiderschap tip #8: Stel je kwetsbaar op
Het helpt als je zegt: ‘Dit kan ik.’ En evengoed: ‘Dit kan ik niet.’ Of: ‘Dit vind ik spannend.’ Geef aan hoe anderen jou daarbij kunnen helpen.
Dat komt heel krachtig over en je geeft meteen een voorbeeld aan anderen. Je maakt het ‘normaal’ om niet alles te kunnen. Vergeet niet: jouw voorbeeld doet volgen. Jij zet de toon.
De kracht van kwetsbaarheid – zachte kracht. Een archetypisch meer feminiene eigenschap die mannen zeker ook in zich hebben, maar we vaker tegenkomen bij vrouwelijke leiders. Het is een mooie kwaliteit: maak er gebruik van.
Leiderschap #9: Stick to the plan
Neem een besluit en ga er dan ook voor. ‘Dit is wat we gaan doen’, geeft energie. ‘Dit gaan we effe sjeffen met z’n allen’. Daaruit spreekt vertrouwen.
Dit gaat vooral op voor korte-termijn doelstellingen. Als je kijkt naar lange-termijn doelstellingen, is het belangrijk je te realiseren dat er ook sprake is van een ‘evolutionaire kracht’, een van de 3 mechanismen die zorgen dat systemen overleven.
De evolutionaire kracht brengt de ongewisse toekomst op ons pad en gooit onze plannen overhoop. Het daagt ons uit om niet halsstarrig vast te houden aan een geplande toekomst, maar om ons open te stellen voor de onverwachte dingen die op ons pad komen en om mee te bewegen. Hoe beter we daartoe in staat zijn, vanuit het vertrouwen dat de dingen gaan zoals ze gaan, hoe gemakkelijker het is om het leven te nemen zoals dat zich aan ons ontvouwt.
Wanneer jij als leider een cultuur hebt gecreëerd waarin er duidelijk wordt gecommuniceerd, er vertrouwen is en teamleden durven uitspreken dat ze het niet weten, hebben jullie alle ingrediënten in huis om met onverwachte situaties om te gaan.
Bonus: Leiderschap tip #10: Wees bereid om naar jezelf te kijken
Het helpt om ‘schoon’ te zijn als leider. Hoe meer jij je bewust bent van jouw eigen gedrag, jouw rode vlaggen, valkuilen en kwaliteiten, hoe milder je naar jezelf en anderen kunt kijken.
Daarmee schep je een omgeving waarin het vanzelfsprekend is dat waar gewerkt wordt er fouten worden gemaakt en dat er ruimte is om van, en met, elkaar te leren.
Let op je taalgebruik
Voel jij je onzeker? Wees je er dan bewust van dat er meer is dan onzekerheid. Taal-technisch zeg je: Ik ben onzeker. Met het risico dat jij je ermee identificeert. Het helpt om tegen jezelf te zeggen: Er is onzekerheid. En je af te vragen wat er daarnaast nog meer is.
Wellicht is er ook: dankbaarheid (omdat je collega’s hebt bij wie je kunt aankloppen voor hulp), frustratie, machteloosheid, blijdschap (omdat de zon schijnt, je moeder voor je heeft gekookt…), kwetsbaarheid, bewustzijn (dat je het allemaal kunt benoemen) en ga zo maar door.
Patronen ontrafelen
Als je tegen dingen aanloopt in het heden, herhalende gedragspatronen, karaktereigenschappen van jezelf die je niet zo handig vindt, dan hebben die 9 van de 10 keer te maken met lijntjes naar het verleden, hoe je bent opgegroeid en hoe jouw ouders zijn opgegroeid. Wanneer je die patronen herkent, kun je ze ontrafelen. Dan kan je er op een andere manier mee omgaan. Dat geeft rust en kracht.
Herken je dat en ben je eraan toe om jouw eigen patronen aan te kijken? Neem gerust contact op.
Beluister de aflevering:
